Deze groepen Europeanen dingen naar de hand van Trump
Twee groepen Europeanen dingen naar Trumps genegenheid.
De eerste groep de
oude garde van het continent: de leiders van Frankrijk, Duitsland en
Polen die, net als de Europese Unie en de NAVO, van oudsher de Europese
kant van de trans-Atlantische relatie hebben behartigd. Hoewel ze Trump
privé mogelijk verafschuwen, denken ze allemaal een ingang bij hem te
hebben.
De Franse president Emmanuel Macron bijvoorbeeld
was al in functie tijdens een deel van Trumps eerste termijn en ontving
hem op 7 december in Parijs bij de heropening van de gerenoveerde
Notre-Dame.
Maar die groep is er slecht aan toe. Macron zit het meest chaotische politieke toneel voor (buiten het Koreaanse schiereiland) en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz wordt
waarschijnlijk in februari afgezet. Polen heeft een verdeelde regering,
in elk geval tot de presidentsverkiezingen in het voorjaar. Alleen de
instellingen van de EU hebben een stabiel leiderschap. Al minacht Trump
die, als het summum van de geglobaliseerde orde.
De tweede groep die Trump gunstig wil stemmen, bestaat uit zijn ideologische kameraden. De Hongaarse premier Viktor Orbán heeft
banden opgebouwd met Trumps MAGA-beweging – van zijn belofte Make
Europe Great Again moeten de details nog worden uitgewerkt – en steunde
publiekelijk de kandidatuur van de voormalige en komende president.
Samen met degenen die zijn autocratische neigingen delen, zoals premier
Robert Fico van Slowakije, schoof hij de checks and balances aan
de kant op een manier waarvoor Trump alleen maar bewondering kan hebben.
Maar juist daarom zou Orbán een wankele verbindingsman zijn tussen de
Europese Unie en de Verenigde Staten: hoe invloedrijk Orbán ook is in
trumpiaanse kringen, in Europa vertrouwt niemand hem. Als hij al een
brug vormt voor MAGA-rechts, dan is het een brug naar nergens.
Meloni is er in geslaagd om in het centrum van de EU te blijven
Meloni
daarentegen staat met één voet in beide kampen. Ze komt uit de
hard-rechtse hoek en pakt migranten en 'woke' types even zelfverzekerd
aan als op een Trump- of Orbán-rally gebeurt.
Naast
haar banden met Musk was ze jarenlang bevriend met MAGA-ideoloog Steve
Bannon – hoewel Bannon haar later afwees als pro-globalist en zijn
bondgenoten haar nu 'phoney Meloni' (neppe Meloni) noemen.
Meloni,
die sinds 2022 aan de macht is en pas over drie jaar weer voor
verkiezingen staat, is er behendig in geslaagd in het centrum van de EU
te blijven.
In
tegenstelling tot anderen in haar politieke kamp steunde ze Oekraïne
tot het uiterste. En in plaats van ruzie te zoeken met Brussel, deed ze
er alles aan om zich op te stellen als een constructieve partner.
Trump zal waarschijnlijk ook kritiek hebben op Italië.
Ten eerste verscheept Italië onder meer te veel chique instappers naar
de Verenigde Staten. Italië is na Duitsland de grootste Europese
exporteur naar de Verenigde Staten, waar het zelf relatief weinig koopt.
Ook beknibbelt Italië op defensie. Het besteedt slechts 1,5 procent van
het nationaal inkomen aan zijn strijdkrachten, ver onder de norm van 2
procent die de NAVO-bondgenoten tien jaar geleden afspraken.
Kan Meloni toenadering zoeken tot Trump zonder de EU te vervreemden?
Meloni
staat voor een balanceeract: hoe kan ze profiteren van haar toenadering
tot Trump zonder EU-bondgenoten van zich te vervreemden? In het
verleden was het mogelijk om op goede voet te staan met zowel Europa als
Amerika. Binnenkort misschien niet meer.