Onderzeese tunnel tussen Spanje en Marokko krijgt vorm
Geschreven door Else Beekman
27/01/2025
Na 45 jaar van plannen en wachten
lijkt het ambitieuze project om Spanje en Marokko met een onderzeese
tunnel te verbinden eindelijk in een stroomversnelling te komen. Het
plan voorziet in een hogesnelheidstreinverbinding (AVE) tussen Punta
Paloma in Cádiz en Punta Malabata bij Tanger.
Nieuwe technische en diplomatieke
ontwikkelingen zorgen ervoor dat de langverwachte onderzeese verbinding
onder de Straat van Gibraltar weer op de agenda staat. De heropleving
van het project is grotendeels te danken aan de inspanningen van de
Spaanse minister van Transport, Óscar Puente. Hij heeft de contacten met
Marokko nieuw leven ingeblazen. Sindsdien werken beide landen samen aan
een haalbaar plan. Aan Spaanse zijde is de leiding in handen van de
Sociedad Española de Estudios para la Comunicación Fija del Estrecho de
Gibraltar (Secegsa). Hun Marokkaanse tegenhanger, de Société Nationale
d'Études du Détroit de Gibraltar (SNED), is eveneens nauw betrokken bij
de voorbereiding.
Het voorlopige ontwerp omvat een tunnel die zowel passagiers als
vrachtverkeer met hogesnelheidstreinen kan vervoeren. In een latere fase
wordt gedacht aan een tweede tunnel voor gescheiden verkeersstromen in
tegengestelde richtingen. Dit project belooft een snellere verbinding
tussen Europa en Noord-Afrika dan de enige die er nu is per veerboot.
Eveneens zal het een aanzienlijke boost opleveren voor de handel en het
toerisme in de regio's waar de tunnel uitkomt in beide landen.
Technische haalbaarheid
Hoewel het project veelbelovend is, wijzen experts op diverse
argumenten die de haalbaarheid van een tunnel tussen Spanje en Marokko
in twijfel trekken. Een van de grootste zorgen betreft de sterke
oceaanstromingen in de Straat van Gibraltar. Die kunnen de constructie
en het onderhoud aanzienlijk bemoeilijken. Daarnaast vormt de seismische
activiteit in het gebied een groot veiligheidsrisico,
zowel tijdens de bouw als bij het gebruik van de tunnel. Ook wordt
gewezen op de enorme kosten die met het project gemoeid zijn. Die maken
het onzeker of het project op lange termijn economisch rendabel zal
zijn. Bovendien vrezen milieuorganisaties voor de impact op het
kwetsbare ecosysteem van de Straat. Dat zou schade kunnen oplopen door
de grootschalige infrastructuurwerken.
Ondanks deze argumenten onderzoekt het bedrijf Herrenknecht Ibérica
nu grondig de technische haalbaarheid van een tunnel onder de Straat van
Gibraltar. Deze dochteronderneming van het Duitse bedrijf Herrenknecht
heeft eerder indrukwekkende tunnelprojecten gerealiseerd. Daaronder de
M-30-tunnels in Madrid en de onderzeese verbinding onder de Bosporus in
Turkije.
Een van de grootste uitdagingen lijkt nu de 'Umbral de Camarinal' te
vormen. Dit is een onderzeese drempel van zo'n 25 kilometer breed en tot
300 meter diep met complexe bodemstructuren. Het huidige contract met
Herrenknecht, ter waarde van 296.000 euro, richt zich volledig op een
haalbaarheidsstudie. Dit onderzoek biedt cruciale inzichten voor de
verdere planning van het project en moet in juli 2025 afgerond zijn.
Veiligheid en planning
Een belangrijke stap in het project was het plaatsen van vier
onderzeese seismometers om de aardbevingsactiviteit in het gebied te
monitoren. Dit contract wordt nu onder toezicht van de Spaanse marine
uitgevoerd. De metingen vinden plaats tussen april en september 2025,
wanneer de weersomstandigheden optimaal zijn.
De aanvankelijke verwachting dat de tunnel in 2030 zou worden
geopend, lijkt te optimistisch. Beide landen zetten in op dat jaar omdat
zij samen met Portugal het WK voetbal 2030 organiseren.
De tunnel zou bij het vervoer van voetbalteams en publiek goed van pas
komen. Experts schatten echter dat de infrastructuur pas op zijn vroegst
rond 2040 operationeel kan zijn, gezien de complexiteit en de
langdurige voorbereidende fase.