De
stijgende kosten van levensonderhoud zijn de grootste zorg van
Nederlanders in 2025. Dit blijkt uit de jaarlijkse Issuemonitor van
Issuemakers. Op plekken twee en drie staan de veiligheid in het land en
de instroom van asielzoekers.
De Issuemonitor is een jaarlijks terugkerend onderzoek van communicatiebureau Issuemakers naar
de 'issues' waar mensen mee zitten. Dit jaar zijn meer dan 1.000
Nederlanders ondervraagd voor het onderzoek, dat samen met Markteffect
is uitgevoerd.
1) Stijgende kosten levensonderhoud
Dit
is het grootste zorgpunt voor Nederlanders op dit moment. Vrouwen en
41-plussers maken zich hier meer zorgen over dan mannen en 18- tot
41-jarigen. Hoogopgeleiden maken zich minder zorgen. Bijna de helft
wijst de overheid aan als de schuldige partij, maar ook het
bedrijfsleven en de politiek spelen een rol. Vooral de overheid zou voor
een oplossing moeten zorgen.
2) Veiligheid in Europa
38%
maakt zich hier zorgen over. De zorgen zijn vooral zichtbaar onder
56-plussers. De politiek en de overheid worden gezien als de
belangrijkste verantwoordelijken. Men verwacht dan ook dat zij het
probleem oplossen.
3) Toenemende instroom van asielzoekers
Eén
op de drie Nederlanders maakt zich hier zorgen over. 41-plussers maken
zich meer zorgen dan 18- tot 40-jarigen. Hoger opgeleiden maken zich
minder zorgen. 90% wijst de overheid en de politiek aan als de
verantwoordelijke partijen. Het is volgens de meesten ook aan hen om het
probleem om te lossen.
4) Oorlog in Oekraïne
43%
maakt zich zorgen over dit issue. Vooral 56-plussers en gepensioneerden
maken zich zorgen, maar ook laagopgeleiden. Een derde vindt dat de
Nederlandse politiek een rol speelt in het probleem. Zowel de overheid
als de politiek wordt aangesproken om een oplossing te bieden, hoewel
men erkent dat Nederland dit niet in zijn eentje kan.
5) Verharding/verhuftering van de samenleving
38%
maakt zich hier zorgen over. Laagopgeleiden en 41-plussers maken zich
meer zorgen. Inwoners van grote steden maken zich minder zorgen dan de
rest van Nederland. Mensen met uitwonende kinderen zijn ook bezorgd over
dit issue. De helft van de respondenten vindt dat burgers zelf
verantwoordelijk zijn voor dit probleem en dat zij het moeten oplossen.
6) Opwarming van de aarde
Een
kwart van de Nederlanders maakt zich zorgen over dit issue en beschouwt
het vaak als het grootste probleem. 56-plussers maken zich meer zorgen
dan de jongere generaties. Een derde van de respondenten wijst het
bedrijfsleven aan als de belangrijkste oorzaak, maar ook de overheid, de
politiek en consumenten spelen een rol. Het is vooral de taak van de
overheid en de politiek om dit probleem aan te pakken.
7) Criminaliteit en veiligheid in de Nederlandse samenleving
Bijna
vier op de tien Nederlanders maken zich zorgen over criminaliteit.
56-plussers en laagopgeleiden maken zich hier meer zorgen over. De
overheid wordt het vaakst aangemerkt als de oorzaak, maar ook de
politiek en de burgers zelf worden als deels verantwoordelijk beschouwd.
Het wordt vooral als de verantwoordelijkheid van de overheid gezien om
een oplossing te vinden.
8) Prijs van koopwoningen/huurwoningen
38%
van de Nederlanders maakt zich zorgen over de woningprijzen. Vrouwen en
18- tot 30-jarigen maken zich hier meer zorgen over dan mannen en
66-plussers. Inwoners die bij ouders of familie wonen, maken zich ook
zorgen over dit issue. Bijna de helft wijst de overheid aan als de
schuldige, en ook als de partij die het probleem moet oplossen.
9) Toenemende (hybride) oorlogsdreiging
Ongeveer
één op de drie Nederlanders maakt zich zorgen over dit issue.
56-plussers maken zich meer zorgen dan de jongere generaties. De
politiek speelt hierin volgens ruim een derde van de respondenten een
rol, maar er zijn ook andere landen en partijen die bijdragen aan de
dreiging. Toch vinden zeven op de tien respondenten dat de politiek
en/of overheid de oplossing moeten bieden.
10) Toenemend geweld
Vier
op de tien Nederlanders maken zich zorgen om dit issue. Nederlanders
boven de 56 jaar en laagopgeleiden maken zich hier meer zorgen over. 43%
vindt dat de oorzaak van dit geweld vooral bij de burgers ligt, maar
voornamelijk de overheid wordt verantwoordelijk gehouden voor het vinden
van een oplossing.
Wie moet deze thema's oplossen?
Voor
de meeste thema's wijzen Nederlanders dus vooral naar de overheid als
verantwoordelijke partij. Denk aan kwesties zoals woningnood, de
kwaliteit en toegankelijkheid van zorg, onderwijs en openbaar vervoer.
De
politiek wordt opvallend genoeg minder vaak genoemd als
verantwoordelijke, behalve bij onderwerpen zoals de toekomst van de EU
en cultuurfinanciering.
Voor milieuproblemen en ongelijkheid leggen
Nederlanders de bal vooral bij het bedrijfsleven, zoals in het geval van
vervuiling door grote bedrijven, prestatiedruk en de ongelijke beloning
voor vrouwen.
Over
het algemeen vinden Nederlanders dat de overheid en politiek sneller
moeten handelen bij hun beleid rondom deze problematische kwesties.