MONDKAPJESAFFAIRE
Amsterdam, 21 juli 2022
De
rechtbank ontslaat Sywert van Lienden en Bernd Damme als bestuurders
van de Stichting Hulptroepen Alliantie. Ook mogen zij de komende vijf
jaar geen bestuurder of commissaris van een stichting worden. De
rechtbank oordeelt dat het tweetal in strijd met de statuten van de
stichting heeft gehandeld door een commerciële concurrent van hun eigen
stichting op te richten.
Op
25 maart 2020, aan het begin van de coronacrisis, richtten Damme en
Camille van Gestel de Stichting Hulptroepen Alliantie (SHA) op. De
stichting had tot doel om – in tijden van nood – zonder winstoogmerk
mondkapjes en andere medische hulpmiddelen naar Nederland te importeren
voor zorginstellingen.
Kort daarna, op 9 april 2020, richtten Van
Lienden, Damme en Van Gestel ook nog Relief Goods Alliance B.V. (RGA)
op. Deze onderneming hield zich eveneens bezig met de import en verkoop
van medische beschermingsmiddelen, maar had wél een winstoogmerk.
Op 22
april 2020 sloot RGA een overeenkomst met de overheid voor de levering
van 40 miljoen mondkapjes. Aan deze mondkapjesdeal hebben Van Lienden,
Damme en Van Gestel, als (indirecte) aandeelhouders van RGA, aanzienlijk
verdiend.
Mondkapjesaffaire
Op
15 mei 2021 publiceerde De Volkskrant een artikel waarin werd
beschreven dat weliswaar de schijn werd gewekt dat de mondkapjesdeal was
gesloten met de non-profit stichting SHA, maar dat de deal feitelijk
was gesloten met de commerciële onderneming, RGA. Uiteindelijk leidde de
'mondkapjesaffaire' tot een rechtszaak waarbij het Openbaar Ministerie,
samen met enkele personen die zich voor SHA hadden ingezet, een verzoek
indiende om de bestuurders van SHA, op dat moment Van Lienden en Damme,
te ontslaan.
Conflicterende belangen
De
rechtbank is het met de verzoekers eens dat Van Lienden en Damme niet
langer aan kunnen blijven. Zij hebben onvoldoende voor ogen gehad dat
zij met de oprichting van RGA als (indirect) aandeelhouders een belang
verkregen dat conflicteerde met het belang van SHA. SHA was immers niet
gebaat bij de oprichting van een rechtstreekse concurrent. Door bij
iedere bestelling zelf de afweging te maken of de koop moest worden
gesloten via SHA of RGA, lieten de bestuurders het tegenstrijdige belang
ook voortbestaan.
Onderscheid tussen stichting en bv was niet helder
De
bestuurders, en dan met name Van Lienden, hebben bovendien naar buiten
toe vooral en alleen benadrukt dat zij zich belangeloos met SHA inzetten
voor de zorg. Het onderscheid tussen RGA en SHA was daarbij niet
helder. De naam RGA komt vrijwel neer op de Nederlandse vertaling van
SHA, wat op zichzelf genomen al voor verwarring kan zorgen. Ook in
presentaties werd gebruik gemaakt van het logo van SHA en werd SHA
expliciet genoemd, met KvK-nummer en al. Ook dat heeft minst genomen
voor verwarring gezorgd.
Geen geheimhoudingsplicht
Pas
nadat in de media aandacht was besteed aan de betrokkenheid van RGA bij
de mondkapjesdeal en aan de dubbelrol die de bestuurders van SHA
daarbij hadden gespeeld, hebben ze daarover meer duidelijkheid
verschaft. Dat zij dit vanwege geheimhoudingsverplichtingen niet eerder
konden doen, is niet gebleken. Door hun eigen toedoen zijn Van Lienden
en Damme hierdoor betrokken geraakt in een grote maatschappelijke
controverse en is – na 1 juli 2021 – een civielrechtelijk en
strafrechtelijk onderzoek door het OM gestart.
Direct ontslag
Dit
alles leidt tot de conclusie van de rechtbank dat Van Lienden en Damme
moeten worden ontslagen. Het is niet wenselijk dat zij aanblijven totdat
lopende onderzoeken zijn afgerond. Ook al werken zij – in elk geval
naar eigen zeggen – volledig mee aan alle onderzoeken naar hun handelen,
dan nog brengt hun positie mee dat zij een eigen belang hebben bij de
uitkomst van die onderzoeken, dat niet gelijk te stellen is met het
belang van SHA.
Meer informatie
Voor
meer informatie, bel de afdeling Voorlichting & Communicatie van de
rechtbank Amsterdam, telefoonnummer: 088 361 14 40, of stuur een e-mail.
Bron en meer info: https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Rechtbanken/Rechtbank-Amsterdam/Nieuws/Paginas/Bestuur-Stichting-Hulptroepen-Alliantie-ontslagen.aspx