De affaire-Sylvia Millecam
Na de dood van de actrice Sylvia Millecam aan borstkanker in 2001 kwam
Jomanda in opspraak vanwege de rol die ze zou hebben gespeeld bij het
verloop van Millecams ziekte. Tegen de diagnose van de behandelende
artsen in had Jomanda gezegd dat Millecam een bacteriële infectie had
opgelopen als gevolg van het laten plaatsen van siliconen
borstimplantaten, waardoor deze zich gesterkt had gevoeld in haar
besluit om geen chemokuur te ondergaan. Hierdoor zou de dood van de
terminale Millecam mogelijk zijn bespoedigd.
In 2004 deed de Inspectie
voor de Gezondheidszorg daarom in deze zaak aangifte tegen Jomanda.
Jomanda
zweeg een half jaar (september 2003 - februari 2004), volgens eigen
zeggen om in opdracht van Maria boete te doen voor het "doodzieke
Nederland". Zij werkte in die periode samen met Emile Ratelband, met wie
zij in het land optredens verzorgde.
In oktober 2004 kwam Jomanda
wederom in het nieuws door in navolging van Jozef Rulof te beweren dat
cremeren pijn zou doen.
Op 3 oktober 2006 besloot het Openbaar Ministerie (OM) de zaak Sylvia
Millecam te seponeren en Jomanda samen met vier andere verdachten niet
verder te vervolgen. Er zou onvoldoende juridisch steekhoudend bewijs
zijn voor de beschuldiging dat Jomanda Millecam ervan weerhield naar de
reguliere gezondheidszorg te gaan, omdat Millecam op grond van haar
zelfbeschikkingsrecht daarin een eigen keuze had kunnen maken. De
Vereniging tegen de Kwakzalverij diende daarop, samen met de Stichting
Skepsis en oud-gezondheidszorginspecteur Menso Westerouen van Meeteren,
een 'Beklag tegen niet-vervolging' (artikel 12 Sv) in.
Op 9 april 2008
oordeelde het Amsterdamse gerechtshof naar aanleiding van dit beklag dat
Jomanda alsnog strafrechtelijk vervolgd moest worden, omdat ze bij de
begeleiding en behandeling van Sylvia Millecam ernstig tekortgeschoten
was. In zijn vonnis stelt het hof dat het alternatieve genezers niet
vrij staat hun patiënten onjuiste of onvolledige gegevens te
verstrekken. Zij moeten hen daarentegen "zo nodig wijzen op de
(beperkte) mogelijkheden, effectiviteit en risico's van de diagnose,
gebruikte medicijnen of therapie." Is bovendien de
doeltreffendheid van een therapie niet deugdelijk aangetoond, dan hebben
zij de verplichting dit duidelijk aan hun patiënten of cliënten bekend
te maken. Jomanda heeft volgens het hof deze plicht omdat zij zich
"voordeed als genezend medium, waar Millecam veel waarde aan hechtte."
Het hof was van mening dat Jomanda, door haar ontkenning van Millecams
kanker en het niet doorverwijzen van de actrice naar de reguliere
gezondheidszorg, haar zorgplicht ernstig had verwaarloosd.
Het hof
verwierp het sepot-argument van het Openbaar Ministerie als zou Millecam
op grond van haar zelfbeschikkingsrecht steeds in staat zijn geweest
tot een eigen keuze omtrent het al dan niet inschakelen van reguliere
artsen, omdat vooral patiënten die te horen krijgen dat zij aan een
levensbedreigende ziekte lijden extra gevoelig zijn voor de
geruststelling dat zij niets mankeren. "Medische adviezen moeten altijd
deugdelijk zijn," aldus het vonnis, want "in die kwetsbare situatie is
geen sprake meer van vrije keuze."
Op 30 oktober 2008 ging het proces tegen Jomanda van start. Jomanda verbleef ondertussen in Canada waar ze healings verzorgde.
Op
11 mei 2009 moest Jomanda opnieuw voor de rechtbank te Amsterdam komen.
Daags tevoren had ze via haar advocaat laten weten niet te zullen
verschijnen, omdat ze bang was dat er iets met of in de buurt van de
rechtbank zou gaan gebeuren. De rechtbankvoorzitter M. Diemer liet weten
dat haar intuïtie geen zwaarwegend argument was, omdat dat niet kon
worden getoetst. Een dag later bekende Ronald ter Heegde, haar voormalig
assistent, in televisieprogramma Nova dat Jomanda derden inschakelde om
unieke informatie over Sylvia Millecam te krijgen die ze aan Millecam
presenteerde als 'doorgekregen te hebben als medium'.
Op 12 juni 2009
werd Jomanda door de rechtbank te Amsterdam vrijgesproken van
medeverantwoordelijkheid aan de dood van Sylvia Millecam. De rechtbank
had weliswaar veel kritiek op haar handelwijze, maar meende dat zij niet
volledig verantwoordelijk gehouden kon worden voor haar lot. De twee
alternatieve artsen die samen met Jomanda terecht stonden zijn volgens
de rechtbank wél schuldig aan het opzettelijk benadelen van Millecams
gezondheid door haar reguliere medische zorg te onthouden. De rechters
achtten niet bewezen dat Jomanda in "overwegende mate" heeft bijgedragen
aan de overtuiging van Millecam dat zij geen kanker had, maar een
bacteriële infectie. De rechtbank had wel kritiek en poneerde dat
Jomanda zich had begeven op het medische terrein waarop zij onkundig is.
In november 2010 moest Jomanda weer voor de rechter komen. Het
Openbaar Ministerie was in hoger beroep gegaan tegen de vrijspraak. De
advocaten van Jomanda voerden zonder succes aan dat het OM een vormfout
had gemaakt bij het instellen van hoger beroep. Volgens het Hof was er
hooguit sprake van misschien een ongelukkige gang van zaken, maar niet
van een zodanig vormverzuim dat dat het stranden van de zaak zou
rechtvaardigen. Voor de rechtszaak in hoger beroep trok het Hof in
november 2010 zes dagen uit. In december 2010 sprak het Hof Jomanda
vrij. Het OM stelde tegen deze vrijspraak in cassatie te gaan.
Op
12 maart 2013 besliste de Hoge Raad dat Jomanda niet schuldig is aan de
dood van actrice Sylvia Millecam. Jomanda heeft de actrice geadviseerd
artsen te bezoeken en daarmee heeft ze voldaan aan haar zorgplicht.
Opnieuw volgde vrijspraak.
In 2000 kreeg Jomanda de vijftiende plaats
in de top twintig van Nederlandse kwakzalvers van de twintigste eeuw van
de Vereniging tegen de Kwakzalverij.
In 2009 vertrok Jomanda naar
Canada met haar verloofde. In 2021 werd ze daar bezocht door twee
documentairemakers, die los van elkaar, voor Discovery+ en Videoland aan
een documentaireserie over haar werkten. Beide producenten kregen
echter geen gelegenheid voor een interview. Begin oktober 2021 verscheen
op Videoland in vier delen Jomanda - Het Echte Verhaal. Eind oktober
2021 verscheen op Discovery+ de vierdelige miniserie Jomanda: Lady Of
The Light, die in januari 2023 ook via HBO Max beschikbaar kwam.
Iedereen
die dit hierboven heeft gelezen zal zich het volgende afvragen: hadden
de veroorzakende ministers vanaf het kabinet-Lubbers III (CDA,
PvdA)(1989-1994) en alle 150 + 75 leden van de Staten-Generaal (vanaf
1991) al het geld dat zij van de belastingbetalende Nederlanders hebben
gebruikt voor het voeren van deze strafrechtszaken tegen Jomanda niet
beter kunnen gebruiken om alle veroorzakende houtimpregneerbedrijven in Nederland te sluiten.
Voor meer onderbouwing lees de informatie hieronder: